Sinh sản sinh dưỡng do người - Sinh học 6

Giâm cành, chiết cành, ghép cây và nhân giống vô tính là cách sinh sản sinh dưỡng do con người chủ động tạo ra, nhằm mục đích nhân giống cây trồng.

1. Giâm cành

- Cắt một đoạn cành nào đó có đủ mắt, chồi cắm xuống đất ẩm cho cành đó bén rễ, phát triển thành cây mới gọi là giâm cành.
- Sau một thời gian cắm xuống đất ẩm cành sẽ xuất hiện rễ và chồi mới ở các mắt -> tạo thành cây mới.
- Một số cây thường được trồng bằng cách giâm cành như: sắn, rau ngót, mía, dâu..
- Đặc điểm của cây đem giâm cành là: cành phải có các mấu, trên cành có đủ mắt, chồi, có khả năng tạo rễ phụ nhanh.

2. Chiết cành

- Các bước chiết cành:
+ Bước 1: chọn cành khỏe, không bị sâu bệnh, đã có quả vài lần ( bưởi, cam, chanh...). Cắt 1 khoanh vỏ ( gồm cả mạch rây) đến sát phần gỗ non của thân cây, dài từ 3- 4 cm.
+ Bước 2: làm bầu đất: lấy đất ẩm ( mùn cưa...) đắp lên chỗ vết cắt, dùng nilong bó lại thành bầu, chọc các lỗ cho bầu dất được thoáng khí và luôn giữ ẩm.
+ Bước 3: khi cành chiết ra rễ mới, cắt đem trồng xuống đất.
- Khái niệm: Chiết cành là làm cho cành ra rễ ngay trên cầy rồi mới đem cắt trồng thành cây mới.
- Giải thích:
+ Rễ của cành chiết thường mọc ở mép vỏ phía trên của mép cắt vì:
~ Phần vỏ cắt chưa mạch rây -> các chất hữu cơ được tổng hợp từ lá không vận chuyển được xuống dưới -> tích tụ lại ở đó.
~ Bầu đất có đủ dộ ẩm -> tạo điều kiện cho sự hình thành của rễ -> xuất hiện rễ ở mép cắt bên trên.
- Một số cây thường dùng để chiết cành: bưởi, nhãn, cam, chanh..

3. Ghép cây

- Các bước ghép cây:
+ Bước 1: Rạch vỏ gốc ghép
+ Bước 2: Cắt lấy mắt ghép ( cành ghép)
+ Bước 3: Luồn mắt ghép vào vết rạch
+ Bước 4: Buộc dây để giữ mắt ghép
- Khi mắt ghép phát triển được 1 thời gian người ta sẽ cắt phần trên của gốc ghép đi để tập trung chất dinh dưỡng nuôi mắt ghép
- Khái niệm: Ghép cây là đem cành hoặc mắt ghép, chồi ghép của cây này ghép với cây khác cùng loại để cho cành ghép hoặc mắt ghép tiếp tục phát triển.
- Một số cây thường ghép: cây bưởi ghép với cây cam. cây bưởi ghép với cây phật thủ.

4. Nhân giống vô tính trong ống nghiệm 

- Lấy một phần nhỏ của mô phân sinh ở cây, nuôi trong ống nghiệm có môi trường dinh dưỡng đặc vô trùng để tạo thành một mô non có thể chia nhỏ và tái sinh nhiều lần liên tiếp. 
- Sau đó dùng chất kích thích thực vật làm các mô non này phân hóa thành vô số cây con có đủ mọi đặc tính của cây gốc ban đầu