Nấm - Sinh học 6

Đồ đạc, quần áo, thức ăn để lâu ngày thấy xuất hiện chấm trắng, xanh, đen, đó là do một số nấm mốc gây nên.
Nấm mốc là tên gọi chung của nhiều loại mốc mà cơ thể rất nhỏ bé, chúng thuộc nhóm Nấm.
nấm cũng gồm cả những loại lớn hơn, thường sống trên đất ẩm, rơm rạ hoặc thân cây gỗ mục.

I. Mốc trắng và nấm rơm 
1. Mốc trắng 

Cơm nguội hoặc bánh mì để thiu, chỉ sau một vài ngày sẽ thấy trên bề mặt xuất hiện những sợi trắng như bông, quấn chằng chịt lấy nhau. Đó là mốc trắng. 
a) Quan sát hình dạng và cấu tọ mốc trắng 
- Lấy mẫu:
+ Lấy 1 ít cơm nguội hoặc bánh mì cho vào đĩa hoặc khay 
+ Vẩy thêm nước cho đủ ẩm
+ Vài ngày sau các sợi mốc trắng đã phát triển, trên bề mặt có những đốm nhỏ màu hơi sẫm.
+ Màu sắc: không màu, trong suốt, không có chất diệp lục.
+ Hình dạng: dạng sợi, phân nhánh nhiều.
+ Cấu tạo: 
- Gồm nhiều tế bào, bên trong có chất tế bào, nhiều nahan, không có vách ngăn giữa các tế bào..
- Một số đơn bào ( nấm men ) 
+ Dinh dưỡng: dị dưỡng bằng cách hoại sinh 
+ Sinh sản: vô tính bằng bào tử 
- Túi bào tử hình tròn nằm trên đỉnh sợi mốc
b) Một vài loại mốc khác 
- Mốc tương: để ủ xôi làm tương
- Mốc xanh: từ loại mốc xanh có thể chiết lấy chất sản xuát kháng sinh penicilin
- Mốc men: để làm rượu

2. Nấm rơm

- Là một loại nấm mũ, thường mọc quanh chân các đống rơm, rạ mục, trên đất ẩm.
- Phát triển nhiều vào mùa mưa
+ Cấu tạo gồm 2 phần: 
- Sợi nấm: là cơ quan sinh dưỡng. Gồm nhiều tế bào có vách ngăn, mỗi tế bào có hai chân, không có chất diệp lục.
- Mũ nấm: nằm trên cuống nấm: là cơ quan sinh sản. Dưới mũ nấm có nhiều phiến mỏng chứa nhiều bào tử.
+ Sự phát triển của nấm rơm

II. Đặc điểm sinh học và tầm quan trọng của nấm 
1. Đặc điểm sinh học

a) Điều kiện phát triển nấm: dinh dưỡng, nhiệt độ, độ ẩm
- Nấm sử dụng các chất hữu cơ có sẵn, đặc biệt là các chất hữu cơ thực vật 
- Nhiệt độ thích hợp để phát triển 25 - 30 độ C, Ở 0 độ C nấm không phát triển, nước sôi 100 độ C giết chết nhiều loại nấm.
- Cần độ ẩm thích hợp để phát triển
* lưu ý: Ở những chỗ tối nấm vẫn phát triển được vì nấm sống đời sống hoại sinh không cần ánh sáng.
b) Cách dinh dưỡng 
- Nhiều nấm hút chất hữu cơ có trong đất giàu xác thực vật , phân động vật, lá gỗ , gỗ mục,... nấm hoại sinh.
- Nấm sống bám trên cơ thể sống khác ( thực vật, động vật, con người) chủ yếu là thực vật: nấm kí sinh 
- Ngoài ra còn nấm cộng sinh với tảo thành địa y 

2. Tầm quan trọng của nấm 

Đối với con người, nấm vừa có ích vừa có hại
a) Nấm có ích: Nấm hương, nấm sò, nấm linh chi 
=> Công dụng: Phân giải chất hữu cơ thành chất vô cơ 
             - Sản xuất rượu bia, chế biến thực phẩm 
             - làm thức ăn, làm thuốc 

b) Nấm có hại 
- Nấm kí sinh làm hại vật chủ 
- Nấm kí sinh trên ngô làm hại mùa màng 
- Nấm kí sinh trên người: hắc lào, viêm da ...
- Nấm độc ăn phải gây rối loạn tiêu hóa, tê liệt thần kinh, có thể gây chết.