Bài 6. Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật (tiếp theo) - Sinh học 11

II. Các nhân tố bên ngoài

1. Thức ăn
Thức ăn là nhân tố ảnh hưởng mạnh nhất đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cả động vật và người.
Nếu thiếu protein động vật chậm lớn và gầy yếu, dễ mắc bệnh. 
Thiếu vitamin gây bệnh còi xương chậm lớn ở động vật. 
Tuy nhiên ăn quá nhiều thức ăn có thể dẫn đến bệnh béo phì.
2. Nhiệt độ 
Mỗi loài động vật chỉ phát triển tốt trong điều kiện nhiệt độ môi trường thích hợp, nếu quá cao hoặc quá thấp đều sẽ làm chậm sinh trưởng đặc biệt là động vật biến nhiệt.
VD: Vào mùa đông, khi nhiệt độ hạ xuống 16 độ C - 18 độ C cá rô phi sẽ ngừng lớn và ngừng đẻ. 
Đối với gia súc non, mùa đông lạnh giá gây mất nhiều nhiệt, nếu không tăng khẩu phần ăn sẽ làm chậm quá trình sinh trưởng của chúng.
3. Ánh sáng
- Tia tử ngoại biến tiền vitamin D thành vitamin D, ánh sáng ảnh hưởng đến nhiệt độ qua đó tác động đến sinh trưởng và phát triển của động vật.
- Những ngày trời rét động vật mất nhiều nhiệt, vì vậy chúng phơi nắng để thu thêm nhiệt và giảm mất nhiệt.
Riêng đối với người, có nhiều yếu tố môi trường ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển, đặc biệt là giai đoạn phôi thai.
VD: mẹ nghiện rượu , nghiện ma túy con sinh ra tỷ lệ dị tật cao hơn bình thường.

III. Một số biện pháp điều khiển sinh trưởng và phát triển ở động vật và người

Các biện pháp được áp dụng để tác động đến quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật nhằm nâng cao năng suất vật nuôi.
1. Cải tạo giống
Bằng phương pháp lai giống, chọn lọc nhân tạo, công nghệ phôi... tạo ra các giống vật nuôi có năng suất cao, thích nghi với điều kiện địa phương.
2. Cải thiện môi trường
- Có các chế độ ăn thích hợp với động vật nuôi trong các giai đoạn sinh trưởng và phát triển khác nhau (khi mang thai, con non,...)
- Chuẩn bị chuồng trại ấm vào mùa đông, mát vào mùa hè, tắm cho động vật để động vật không mắc bệnh.
- Tiêm phòng cho bệnh thường gặp ở vật nuôi.
3. Cải thiện chất lượng dân số
- Thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình.
- Cải thiện đời sống kinh tế và văn hóa 
- Áp dụng các biện pháp tư vấn di truyền và kĩ thuật y học hiện đại trong công tác bảo vệ bà mẹ , trẻ em.
- Bảo vệ môi trường, hạn chế làm ô nhiễm môi trường.
- Chống lạm dụng các chất kích thích, ma túy, rượu bia, thuốc lá,...