Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc và sự tan rã của hệ thống thuộc địa - Lịch sử lớp 9

I. Giai đoạn từ năm 1945 đến giữa những năm 60 của thế kỷ XX:

- Châu Á: 

Chiến tranh thế giới thứ hai đi vào giai đoạn kết thúc, phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh, nhiều nước Đông Nam Á nổi dậy khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền, tiêu biểu đã lật đổ ách thống trị phát xít, thành lập chính quyền cách mạng là:  
+ In đônêxia (17/8/1945)
+ Việt Nam (2/9/1945)
+ Lào (12/10/1945 )
Lan nhanh ra Nam Á, nhiều nước nổi dậy và đã giành độc lập:
+ Ấn Độ (1946-1950)

 - Châu Phi:

Phong trào đấu tranh lan nhanh sang Bắc Phi:
+ Ai Cập (1952)
+ An-giê- ri (1954-1962)
+ 1960, 17 nước châu Phi giành độc lập  -> “năm châu Phi”

- Châu Mĩ La- tinh: 

+ Cu Ba: 1/1/1959 dưới sự lãnh đạo của Phi-đen Ca-xtơ-rô chế độ độc tài thân Mĩ sụp đổ.
-> Hệ thống thuộc địa - thực dân cơ bản bị sụp đổ.

II. Giai đoạn từ giữa những năm 60 đến giữa những năm 70 của thế kỷ XX

-Châu Phi: những năm 60 của thế kỉ XX nổ ra phong trào đấu tranh giành độc lập, lật đổ thống trị của thực dân Bồ Đào Nha, buộc thực dân phải tuyên bố trao trả độc lập:
 +Ăng-gô-la (11/1975)
 +Mô-dăm-bích (6/1975)
 +Ghi-nê Bít-xao (9/1974)
-> Trở thành dấu mốc quan trọng của phong trào giải phóng dân tộc ở châu lục này.

III. Giai đoạn từ giữa những năm 70 đến giữa những năm 90 của thế kỷ XX

- Chủ nghĩa thực dân chỉ tồn tại dưới hình thức chủ nghĩa phân biệt chủng tộc (A-pác-thai) - tập trung ở miền Nam châu Phi. Dưới sự đấu tranh  ngoan cường và bền bỉ, chế độ phân biệt chủng tộc dần được xóa bỏ ở các nước,chính quyền của người da đen lần lượt được thành lập:
+ Rô-dê di -a (1980)
+ Tây Nam Phi (1990)
+ Chế độ phân biệt chủng tộc bị xóa bỏ ở Cộng hòa Nam Phi, Cộng hoà Nam Phi ra đời (1993)
-> Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc sụp đổ hoàn toàn. Lịch sử các dân tộc Á, Phi, Mỹ La-tinh bước sang một chương mới.