Nhật Bản - Lịch sử lớp 9

I. Tình hình Nhật Bản sau Chiến tranh 

- Nhật Bản là nước bại trận sau Chiến tranh thế giới thứ II, bị quân đội nước ngoài chiếm đóng, mất hết thuộc địa, kinh tế bị tàn phá nặng nề.
- Khó khăn: thất nghiệp trầm trọng, thiếu thốn lương thực, thực phẩm và hàng tiêu dùng, lạm phát nặng nề.
- Những cải cách dân chủ:
+ 1946 ban hành Hiến pháp mới.
+ 1946-1949 thực hiện cải cách ruộng đất 
+ Xoá bỏ chủ nghĩa quân phiệt.
+ Trừng trị tội phạm chiến tranh.
+ Giải giáp các lực lượng vũ trang.
+ Thanh lọc Chính phủ.
+ Ban hành các quyền tự do dân chủ.
+ Giải thể các công ty độc quyền.
- Ý nghĩa: Nhân dân phấn khởi, một trong những nhân tố quan trọng giúp Nhật Bản vươn lên.

II. Nhật Bản khôi phục và phát triển kinh tế sau chiến tranh

1. Thuận lợi:

- 6/1950, Mĩ xâm lược Triều Tiên.
- 1960, Mĩ xâm lược Việt Nam.
-> Những đơn đặt hàng từ Mĩ - cơ hội để nền kinh tế Nhật Bản phát triển mạnh mẽ -> kinh tế Nhật phát triển "thần kỳ" - đứng thứ 2 thế giới.

2. Thành tựu:

- Công nghiệp tăng trưởng nhanh:
+ 1950-1960, tăng 15%/năm.
+ 1961-1969, tăng 13,5%/năm.
- Nông nghiệp:
+ 1967-1969, tự túc 80% lương thực.
+ Đánh cá đứng thứ 2 thế giới
-> Những năm 70 của thế kỉ XX, Nhật Bản trở thành một trong ba trung tâm kinh tế tài chính của thế giới.

3. Nguyên nhân:

- Nguyên nhân khách quan:
+ Sự phát triển chung của nền kinh tế thế giới.
+ Kế thừa và áp dụng những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học, kĩ thuật.
- Nguyên nhân chủ quan:
+ Truyền thống văn hóa, giáo dục lâu đời. 
+ Hệ thống quản lý có hiệu quả của các công ty, xí nghiệp.
+ Vai trò của nhà nước chiến lược phát triển, điều tiết nền kinh tế.
+ Con người Nhật được đào tạo chu đáo, có ý chí vươn lên, cần cù, kỉ luật, tiết kiệm.

4. Hạn chế:

- Nghèo tài nguyên.
- Bị cạnh tranh, chèn ép.
- Đầu những năm 90 bị suy thoái kéo dài.