Bài 25: Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỉ XIX - Lịch sử lớp 8

I. Khởi nghĩa Yên Thế 

   - Tình hình kinh tế nông nghiệp sa sút dưới thời Nguyễn đã khiến cho nhiều nông dân vùng đồng bắng Bắc Kì buộc phải rời quê hương đi tìm nơi khác sinh sống. Một số người đã lên Yên Thế. Giữa thế kỉ XIX, họ bắt đầu lập làng, tổ chức sản xuất
   - Khi thực dân Pháp mở rộng phạm vi chiếm đóng Bắc Kì, Yên Thế trở thành mục tiêu bình định của chúng. Để bảo vệ cuộc sống của mình, nông dân Yên Thế đã đứng lên đấu tranh
   - Trong giai đoạn 1884 - 1892, nhiều toán quân hoạt động riêng rẽ ở Yên Thế, chưa có sự chỉ huy thống nhất. Thủ lĩnh có uy tín nhất lúc đố là Đề Nắm
   - Sau khi Đề Nắm mất, Đề Thám trở thành vị chỉ huy tối cao của phong trào
   - Giai đoạn 1893 - 1908 là thời kì bốn nghĩa quân vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở
   - Đề Thám phải tìm cách giảng hòa với quân Pháp vì nhận thấy tương quan lực lượng quá chênh lệch
   - Sau khi bắt được tên Sét-nay, Đề Thám đồng ý thả tên này với điều kiện Pháp phải rút quân khỏi Yên Thế; Đề Thám được cai quản bốn tổng trong khu vực là Nhã Nam, Mục Sơn, yên Lễ và Hữu Thượng
   - Thời gian giảng hòa không dài vì từ đầu địch ráo riết lập đồn bốt, mở cuộc tấn công trở lại. Lực lượng của Đè Thám bị tổn thất, suy yếu nhanh chóng.
   - Đề Thám chủ động xin giảng hòa lần thứ hai ( tháng 12 - 1897). Pháp chấp nhận nhưng đưa ra điều kiện ngặt nghèo
   - Từ năm 1897 đến năm 1908, Đề Thám cho khai khẩn đồn điền Phồn Xương, lo tích lũy lương thực, xây dựng quân đội tinh nhuệ, sẵn sàng chiến đấu. Nhiều nhà yêu 
nước trong đó có Phan bội Châu,Phan Châu Trinh tìm lên Yên Thế, bắt liên lạc với Đề Thám
   - Giai đoạn 1909 - 1913, sau vụ đầu độc lính Pháp ở Hà Nội, phát hiện thấy sự dính líu của Đề Thám, Pháp tập trung lực lượng, mở cuộc tấn công quy mô
lên yên Thế. Đến ngày 10 - 2 - 1913, Đề Thám bị sát hại, phong trào tan rã.

II. Phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi

  - Vùng trung du và miền núi là nơi thực dân Pháp tiến hành bình định muộn hơn. Phong trào kháng chiến ở đây bùng nổ sau đồng bằng nhưng lại tồn tại bền bỉ và kéo dài
   - Ở Nam Kì, nhân dâ các dân tộc thiểu số như người Thượng, Khơ-me, Xtiêng đã sát cánh cùng người Kinh đánh Pháp ngay từ giữa thế kỉ XIX.
   - Ở miền Trung , phong trào của người thiểu số diễn ra sôi nổi, tiêu biểu là các cuộc đấu tranh do Hà Văn Mao, Cầm Bá Thước cầm đầu.
   - Phong trào hống Pháp ở miền núi nổ ra kịp thời, phát triển mạnh , được suy trì lâu dài, đã trực tiếp góp phần làm chậm quá trình xâm lược và bình định của thực dân Pháp.