Bài 4: Các quốc gia cổ đại phương Tây- Hy Lạp và Rô- Ma. - Lịch sử lớp 10

1. Điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế

- Hình thành bên biển Địa Trung Hải gồm các đảo và bán đảo.

- Đất đai cằn cỗi, địa hình bị chia cắt bởi núi và cao nguyên.

- Kinh tế: 

+ Thủ công nghiệp:làm gốm, dệt vải, dầu ooliu, rượu vang...

+ Thương mại: phát triển, thúc đẩy việc mở rộng lưu thông tiền tệ.

+ Cây công nghiệp ngắn ngày: oliu, nho...

2. Thị quốc Địa Trung Hải

- Quốc gia thành thị.

- Các giai cấp, tầng lớp trong thành thị cổ đại:

+ Chủ nô.

+ Thị dân.

+ Nô lệ: lao động chính của xã hội, là một loại hàng hóa phổ biến của xã hội phương Tây.

=> Xã hội chiếm hữu nô lệ.

- Chế độ chính trị: dân chủ cổ đại- Hội đồng 500 người.

=> Bản chất của nền dân chủ cổ đại ở Hi Lạp, Rô Ma là nền dân chủ chủ nô, dựa vào sự bóc lột thậm tệ của chủ nô đối với nô lệ.

3. Văn hóa cổ đại Hi Lạp và Rô Ma

a. Lịch và chữ viết

- Lịch: Cư dân cổ Địa Trung Hải đã tính được 1 năm có 365 ngày và 1/4 nên họ định ra một tháng lần lượt có 30 và 31 ngày, riêng tháng hai có 28 ngày. Dù chưa thật chính xác nhưng cũng rất gần với hiểu biết ngày nay.

- Chữ viết: Phát minh ra hệ thống chữ cái A,B,C....lúc đầu có 20 chữ cái, sau thêm 6 chữ nữa để trở thành hệ thống chữ cái hoàn chỉnh như ngày nay.

=> Ý nghĩa là cống hiến lớn lao của cư dân Địa Trung Hải cho nền văn minh nhân loại.

b. Sự ra đời của khoa học

- Chủ yếu là các lĩnh vực: Toán, Lý, Sử, Địa.

- Khoa học đến thời Hi Lạp, Rô Ma mới thực sự trở thành khoa học vì có độ chính xác của khoa học, đạt tới trình độ khái quát thành địa lý, lý thuyết và nó được thực hiện bởi các nhà khoa học có tên tuổi, đặt nền móng cho ngành khoa học đó.

c. Văn học

- Chủ yếu là kịch ( kịch kèm theo hát).

- Một số nhà viết kịch tiêu biểu như Sô - phốc, Ê- Sin,...

- Giá trị của các vở kịch : ca ngợi cái đẹp, cái thiện và có tính nhân đạo sâu sắc.

d. Nghệ thuật

- Nghệ thuật tạc tượng thần và xây đền thờ thần đạt đến đỉnh cao: tượng lực sĩ ném đĩa, tượng nữ thần A-tê-na đội mũ chiến binh, tượng vệ nữ Mi-lô...

- Kiến trúc: đền pactenong ở Aten( Hi  Lạp), đấu trường Coolide ở Rô Ma.