Bài 7: Luyện tập: Cấu tạo và tính chất của Cabohidrat - Hóa Học 12

I: Kiến thức cần nhớ

1. Cấu tạo

a. Glucozo và Fructozo (C₆H₁₂O₆)

- Glucozo ở dạng mạch hở là: monoandehit và poliancol: CH₂OH-[CHOH]₄-CH=O

- Fructozo ở dạng mạch hở là: monoxetone và poliancol, có thể chuyển hóa thành glucozo trong môi trường bazo

CH₂OH-[CHOH]₄-CO-CH₂OH $\overset {OH^-} \leftrightarrows$CH₂OH-[CHOH]₄-CH=O 

b. Saccarozo (C₁₂H₂₂O₁₁ hay C₆H₁₁O₅-CO-C₆H₁₁O₅)

- Phân tử không có nhóm CHO, có chức poliancol

c. Tinh bột và xenlulozo (C₆H₁₀O₅)_n

- Tinh bột: các mắt xích  $\alpha$-glucozo liên kết với nhau thành mạch xoắn lò xo, phân tử không có nhóm CHO

- Xenlulozo: các mắt xích $\beta$-glucozo liên kết với nhau thành mạch kéo dài, phân tử không có nhóm CHO. Mỗi mắt xích có 3 nhóm OH tự do có thể viết: (C₆H₇(OH)₃)_n

2. Tính chất hóa học

a. Glucozo  có phản ứng của chức andehit

HOCH₂(CHOH)₄CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O $\overset {\,{t^0}} \to$ HOCH₂(CHOH)₄COONH₄ + 2Ag $\downarrow$+ 2NH₄NO₃         

Fructozo cũng có phản ứng tráng bạc do trong môi trường kiềm fructozo chuyển hóa thành glucozo

b. Glucozo, fructozo, saccarozo và xenlulozo có phản ứng của chức poliancol

- Glucozo, fructozo, saccarozo phản ứng với Cu(OH)₂ cho các hợp chất tan màu xanh lam

- Xenlulozo  tác dụng với axit nitric đậm đặc cho  xenlulozo trinitrat

C₆H₇O₂(OH)₃]_n + 3nHNO_3đặc $\overset {{H_2}S{O_4đ},\,{t^0}} \to$[C₆H₇O₂(ONO₂)₃]_n +3n H₂O

c. Saccarozo, tinh bột và xenlulozo có phản ứng thủy phân  nhờ xúc tác axit  hay enzim thích hợp

2C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O $\overset {H^+,hoặc enzim} \to$  C₆H₁₂O₆ + C₆H₁₂O₆ 

(C₆H₁₀O₅)_n + nH₂O $\overset {H^+ hoặc enzim} \to$  nC₆H₁₂O₆ 

d. Phản ứng lên men rượu

C₆H₁₂O₆ $\overset {\ Enzyme,{30-35^oC}} \to$ 2CO₂ + 2C₂H₅OH