Bài 34: Crom và hợp chất của crom - Hóa Học 12

A- Crom

I- Vị trí và cấu tạo

1. Vị trí của crom trong bảng tuần hoàn

- Kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm VIB,chu kì 4, Z = 24

2. Cấu tạo của nguyên tố crom

Cấu hình e: $[Ar]3d^54s^1$

Số oxy hóa : +1 đến + 6

Số oxy hóa thường gặp : +2, +3, +6

II- Tính chất vật lý

- Màu trắng bạc, rất cứng ( cứng nhất trong các kim loại, độ cứng chỉ đứng sau kim cương)

- Kim loại nặng

III- Tính chất hóa học

1. Tác dụng với phi kim

$4Cr +3O_2\rightarrow 2Cr_2O_3$

2. Tác dụng với nước

Crom không tác dụng với nước do có màng oxit bền vững bảo vệ

3. Tác dụng với axit

- Axit HCl, $H_2SO_4$ loãng nóng : tạo muối Cr (II) và khí $H_2$

- Axit : $HNO_3, H_2SO_4$ đặc nóng : tạo muối Cr (III) và các sản phẩm khử của $N^{+5}; S^{+6}$

- Crom thụ động trong $HNO_3, H_2SO_4$ đặc nguội

IV -Ứng dụng

- Sản xuất thép không gỉ

-Đồ vật mạ crom : tránh ăn mòn

V- Sản xuất

$Cr_2O_3+2Al\rightarrow 2Cr+Al_2O_3 (t^0)$

B -Một số hợp chất của crom

I - Hợp chất crom (II)

1. CrO

- Là 1 bazo:

$CrO+2HCl\rightarrow CrCl_2+H_2O$

- Tính khử : $Cr^{+2}\rightarrow Cr^{+3}$

 2. $Cr(OH)_2$

- Chất rắn, màu vàng:

- Điều chế:

$CrCl_2+2NaOH\rightarrow Cr(OH)_2\downarrow+2NaCl$

- Tính chất:

+ Là 1 bazo: $Cr(OH)_2+2HCl\rightarrow CrCl_2+2H_2O$

+ Tính khử:

$4Cr(OH)_2+O_2+2H_2O\rightarrow 4Cr(OH)_3$

3. Muối crom (II)

- Tính khử mạnh:

$2CrCl_2+Cl_2\rightarrow 2CrCl_3$

II- Hợp chất crom(III)

1. $Cr_2O_3$

- Lưỡng tính: tan trong axit và kiềm đặc

2. $Cr(OH)_3$

- Điều chế:$CrCl_3+3NaOH\rightarrow Cr(OH)_3\downarrow+3NaCl$

- Tính lưỡng tính:

$Cr(OH)_3+3HCl\rightarrow CrCl_3+3H_2O$

$Cr(OH)_3+NaOH\rightarrow Na[Cr(OH)_4]$

3. Muối crom (III)

- Tính oxy hóa ( môi trường axit) và tính khử ( môi trường bazo)

$2Cr^{+3}+Zn\rightarrow 2Cr^{+2}+Zn^{+2}$

$2Cr^{+3}+3Br_2+16OH^-\rightarrow 2CrO_4^{2-}+6Br^-+8H_2O$

III - Hợp chất crom (VI)

1. $CrO_3$

- Chất rắn, màu đỏ sẫm

- Là oxit axit:

$CrO_3+H_2O\rightarrow H_2CrO_4$

$2CrO_3+H_2O\rightarrow H_2Cr_2O_7$

2. Muối cromat và đicromat

- Tính oxy hóa mạnh

$2CrO_4^{2-}+2H^+\rightleftharpoons Cr_2O_7^{2-}+H_2O$

( màu vàng)          (màu vàng da cam)