Bài 13: Ngưng đọng hơi nước trong khí quyển. Mưa - Địa lí lớp 10

I. Ngưng đọng hơi nước trong khí quyển (thuộc chương trình giảm tải)

II. Những nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa

1. Khí áp

- Phân loại: Các khu áp thấp và các khu áp cao.

- Tính chất: 

+ Áp thấp: thường mưa nhiều.

+ Khu áp cao: thường mưa ít hoặc không mưa.

2. Frông

- Phân loại: Frông nóng và frông lạnh.

- Tính chất: Nơi có frông nóng và frông lạnh đều có mưa.

- Miền có frông, nhất là dải hội tụ đi qua, thường mưa nhiều.

3. Gió

- Phân loại: Gió mậu dịch, gió tây ôn đới, gió mùa.

- Tính chất: Nơi có các loại gió trên thường mưa nhiều hoặc rất nhiều.

4. Dòng biển

- Phân loại: Dòng biển nóng và dòng biển lạnh.

- Tính chất:

+ Dòng biển nóng đi qua: mưa nhiều.

+ Dòng biển lạnh: mưa ít.

5. Địa hình

- Sườn đón gió: càng lên cao, nhiệt độ giảm, mưa nhiều.

- Sườn khuất gió: mưa rất ít và khô nóng.

III. Sự phân bố lượng mưa trên Trái Đất

1. Lượng mưa trên Trái Đất phân bố không đều theo vĩ độ

- Đặc điểm:

+ Xích đạo mưa nhiều nhất.

+ Hai chí tuyến Bắc – Nam mưa tương đối ít.

+ Hai vùng ôn đới mưa nhiều.

+ Hai vùng cực về cực mưa rất ít.

- Nguyên nhân:

+ Ở xích đạo: nhiệt độ cao, khí áp thấp, có nhiều biển, đại dương, diện tích rừng lớn, nước bốc hơi mạnh.

+ Ở hai chí tuyến: áp cao, diện tích lục địa lớn.

+ Ở vùng ôn đới: áp thấp, có gió tây ôn đới từ biển thổi vào.

+ Ở vùng cực: áp cao, nhiệt độ thấp, khó bốc hơi nước.

2. Lượng mưa phân bố không đều do ảnh hưởng của đại dương

- Đặc điểm:

+ Ở mỗi đới, từ Tây sang Đông có sự phân bố lượng mưa không đều.

+ Những nơi gần biển, dòng biển nóng thì mưa nhiều và rất nhiều.

+ Những nơi xa đại dương, nằm sâu trong lục địa, dòng biển lạnh và có địa hình chắn gió không thì mưa rất ít hoặc không có mưa.

- Nguyên nhân: Phụ thuộc vị trí xa, gần đại dương; ven bờ có dòng biển nóng hay lạnh; gió thổi từ biển vào từ phía đông hay phía tây.