Bài 42: Môi trường và sự phát triển bền vững - Địa lí lớp 10

I. Sử dụng hợp lí tài nguyên, bảo vệ môi trường là điều kiện để phát triển

- Hiện trạng của tài nguyên và môi trường:

+ Các nguồn tài nguyên có hạn, đang bị cạn kiệt.

+ Môi trường sinh thái đang bị ô nhiễm, suy thoái, sự nóng lên của Trái Đất do các khí thải làm tăng hiệu ứng nhà kính.

- Sự phát triển bền vững:

+ Sử dụng hợp lí tài nguyên, bảo vệ môi trường.

+ Mục tiêu của sự phát triển bền vững: Sự phát triển phải đảm bảo cho con người có đời sống vật chất, tinh thần ngày càng cao,trong môi trường sống lành mạnh.

- Hướng giải quyết các vấn đề môi trường:

+ Phối hợp, nỗ lực chung của mọi tầng lớp trong xã hội và các quốc gia.

+ Chấm dứt chạy đua vũ trang, chấm dứt chiến tranh.

+ Áp dụng các tiến bộ khoa học – kĩ thuật để kiểm soát tình trạng môi trường, sử dụng hợp tài nguyên.

+ Thực hiện các công tác quốc tế về môi trường, luật môi trường.

II. Vấn đề môi trường và phát triển ở các nước phát triển

- Thực trạng môi trường: Ô nhiễm nước, không khí,… nghiêm trọng.

- Nguyên nhân: Sự phát triển công nghiệp, đô thị hóa nhanh,…

- Hậu quả: Các vấn đề môi trường toàn cầu như mưa axit, thủng tầng ô dôn, hiệu ứng nhà kính,…

- Các nước thải nhiều: EU, Nhật Bản, Hoa Kì, Trung Quốc,…

III. Vấn đề môi trường và phát triển ở các nước đang phát triển

1. Các nước đang phát triển là nơi tập trung nhiều vấn đề môi trường và phát triển

- Đặc điểm:

+ Chiếm 1/2 diện tích các lục địa, 3/4 dân số thế giới.

+ Giàu tài nguyên thiên nhiên nhưng môi trường bị hủy hoại nghiêm trọng.

- Nguyên nhân: Đói nghèo, thiếu vốn, khoa học – kĩ thuật, nợ xấu, xung đột,…

2. Khai thác và chế biến khoáng sản ở các nước đang phát triển

- Khai thác và chế biến khoáng sản: là nguồn xuất khẩu chủ yếu để thu ngoại tệ.

- Khai thác khoáng sản nhưng không chú ý đến bảo vệ môi trường dẫn đến môi trường bị ô nhiễm.

- Các nước phát triển lợi dụng khó khăn ở các nước đang phát triển để bóc lột các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

3. Việc khai thác tài nguyên nông, lâm nghiệp ở các nước đang phát triển

- Đặc điểm:

+ Tài nguyên rừng rất phong phú.

+ Rừng bị suy giảm về diện tích, chất lượng, thúc đẩy quá trình hoang hoá.

- Nguyên nhân: Đốt rừng làm nương rẫy, phá rừng lấy củi, lấy lâm sản xuất khẩu, mở rộng diện tích canh tác,...